René Pennings       

Risico's nemen met gezond verstand

De voorspelling van Cassandra.

1 Wat zijn Cassandra-risico’s?
Cassandra werd door oppergod Apollo voorzien van profetische gaven. Helaas ging ze niet in om zijn avances, waarna hij ervoor zorgde dat niemand haar voorspelling geloofde. En helaas kwamen al haar voorspellingen uit (‘had ik het niet gezegd!’). Cassandra-risico’s hebben een weliswaar een grote impact, maar de gevolgen zijn pas op (middel)lange termijn zichtbaar. De kans van optreden is tamelijk groot en kun je bovendien met enige zekerheid inschatten.

 

2 Welke voorbeelden zijn er?
De aardgasbevingen in Groningen. Aardig wat experts in de geothermie waarschuwden begin 2000 al voor deze aardbevingen. Eigenlijk is het ‘gewoon’ een bekend geothermisch risico, dat ook opgaat voor olie- en schaliegaswinning én aardwarmte.

 

3 Wat moet je doen bij een Cassandra-risico?
Deze keer is een driesporenaanpak het meest succesvol. Jij, als erkend deskundige, verdient een luisterend oor en moet niet meteen als de zoveelste onheilsprofeet worden weggezet. Je zorgt voor bewustwording en commitment door bijvoorbeeld actief te communiceren, ook in de media. Je maakt belanghebbenden duidelijk hoe op verantwoorde wijze met dit langetermijnrisico kan worden omgegaan.

In het tweede spoor draag je je steentje bij via klanten- of burgerpanels en andere vormen van actieve omgevingsparticipatie (sociaal discours). Het doel ervan is een brede, veelal maatschappelijke afweging, waarin ook alternatieven worden aangedragen. Da’s niet gering, want soms is een gedragsverandering nodig of juist ‘anders denken’ bij overheidsinstanties en bedrijven.

Het derde spoort zorgt voor concrete actie. De alternatieven worden ontwikkeld en uitgeprobeerd. En net als in praktisch elk groot risico worden noodplannen gemaakt en stresstesten gehouden.

Last but not least: de Medusa-risico's!