René Pennings       

Risico's nemen met gezond verstand

De Bedoeling: schonere lucht en straatintimidatie

Praktijkcases over sturen op De Bedoeling of risicogestuurd handelen liggen voor het oprapen. Hierbij twee actuele voorbeelden, met een gezonde portie ironie, met dank aan RTV Drenthe. Bijzonder geschikt voor bestuurskundigen, breed denkende controllers en beleidsadviseurs en reflecterende leidinggevenden.

"Welkom bij de training ‘meer leefwaarde voor je euro gemeenschapsgeld’. Vandaag met een dubbele case, wederom gebaseerd op ware gebeurtenissen. Deze keer uit de gemeenteraad van Assen, die op 10 november 2022 tussen half acht en half tien ’s avonds over beide onderwerpen vergaderde. Centraal staat een schonere of juist veiligere leefomgeving. Besef dat je als gemeente natuurlijk vooral kunt nudgen, duwtjes in de goeie richting kunt geven. Geef met hulp van het nalevingskwadrant van Sparrow aan waar de gemeente in de besluitvorming de focus op heeft gelegd. Benoem met het model van tweede en derde orde leren welke kernwaarden de gemeenteraad het belangrijkste vindt.

Bespreek je uitkomsten in tweetallen en koppel terug in maximaal 100 woorden. Je hebt voor deze oefening 20 minuten. O ja, de keuze om niets te doen, omdat de vervuilde lucht sowieso leidt tot minder aanwezigheid buiten - en dus overlast op straat - levert geen punten op.
Veel succes!"

Plan van aanpak tegen houtstookoverlast in Assen kan de kachel in
Scenario's om overlast door houtkachels in Assen te verminderen zijn in rook opgegaan

Een stevige aanpak van stankoverlast door houtkachels is gisteravond in de Asser gemeenteraad definitief in rook opgegaan. Het enige wat Assen gaat doen, is inwoners met dampende houtkachels via de gemeentelijke communicatiekanalen wijzen op stookwijzer.nu. Daar staan handige stooktips op. En dat kost bijna geen cent.

Stadspartij PLOP was de slimste in het stookdebat, waarbij zoveel scenario's op tafel kwamen, met tussentijds ook weer aanpassingen, dat D66-raadslid Dennis Klingenberg na weer een schorsing moedeloos uitriep: 'Ik snap er geen hout meer van!' Maar alle scenario's konden uiteindelijk de kachel in. Behalve dat van PLOP.

PLOP 'slimste' stoker
Na anderhalf uur debat over de beste manier om houtstookoverlast tegen te gaan, bleek het goedkoopste idee, dat van PLOP, op de meeste steun te kunnen rekenen. De stadspartij wil stokers simpelweg verwijzen naar de landelijke website stookwijzer.nu. Daar zijn zo'n beetje alle 'slimme' houtstooktips te vinden.
Met zeventien stemmen voor en elf tegen, bleek Stadspartij PLOP uiteindelijk de winnende stoker in het houtstookdebat. En de gemeente kan het geld in de zak houden.

Geld besparen
PLOP vindt de aanpak van rook- en stankoverlast door houtstook geen gemeentelijke taak, 'maar de verantwoordelijkheid van de stokers zelf'. "Bovendien houdt de overlast niet op bij de gemeentegrens. We kunnen ons een hoop geld besparen door via onze eigen communicatiekanalen, zoals Berichten van de Brink en onze social media, te verwijzen naar de Stookwijzer. Daar staan alle stooktips op en is zelfs mede door de rijksoverheid mogelijk gemaakt."
Een scenario van 257.000 euro werd door een meerderheid weggestemd. Dat betekent dat onder meer een subsidiepakket van 180.000 euro, voor 120 rookfilters en vervanging of sloop van veertig houtkachels, er niet komt. Ook zouden er workshops komen. Het tweede scenario, met een stevige voorlichtingscampagne van 35.000 euro over veilig stoken, haalde het evenmin.

Alleen rookfilters
Assen Centraal deed samen met D66 nog een aangepast voorstel, met alleen subsidiegeld voor rookfilters. Raadslid Anita de Rijke vindt de uitstoot van schadelijke stoffen door houtkachels wel degelijk een groot probleem. Zelf komt ze in periodes van houtstook niet eens buiten. Goede filters zouden een deel van de ellende kunnen oplossen.
"Als je oude kachels met subsidie vervangt, houd je houtstook in stand, en dat willen we liever niet." Daarom zou de gemeente alleen de aanschaf van deugdelijke rookfilters voor bestaande kachels met geld moeten stimuleren, stelde Assen Centraal voor. Van het vrijkomende bedrag, dat anders voor kachels was bedoeld (60.000 euro), zouden meer filters gesubsidieerd kunnen. Maar uiteindelijk kon ook dit voorstel de kachel in.

Uitvoering motie 'wassen neus'
Dat het college van B en W met twee scenario's kwam tegen stank van houtkachels, kwam voort uit een vorig jaar aangenomen motie. Die luidde 'Laat overlast van houtstook in rook opgaan', en werd destijds door GroenLinks, PvdA en D66 ingediend. De motie kreeg toen een raadsmeerderheid (19 stemmen voor, 14 tegen), dankzij steun van ChristenUnie en 50PLUS. Ruim een jaar na dato wordt de praktische uitvoering ervan uiteindelijk 'een wassen neus'.

Assen tekende twee jaar geleden voor het nationale Schone Lucht Akkoord. De partijen wilden dat nu handen en voeten geven. Op basis daarvan kon de gemeente 100.000 euro rijkssubsidie krijgen, als ze tenminste de sloop van oude kachels zou stimuleren. Er liep zelfs al een aanvraag bij het Rijk, zo zei wethouder Bert Jan ten Oever, vooruitlopend op het raadsbesluit. Maar die kan dus ook de kachel in.

Raad Assen wil stevige aanpak straatintimidatie
Politiek Assen wil straatintimidatie krachtig bestrijden

Een oproep via sociale media leverde in twee dagen tijd meer dan dertig schrijnende verhalen over straatintimidatie in Assen op. "Stuk voor stuk pijnlijk om te lezen deze voorvallen en laten we ervoor zorgen dat er niet nog meer bijkomen", stelt VVD-raadslid Sandra Alberts.
De binnengekomen reacties lopen uiteen van billen- en borstenknijperij tot kreten als 'ik tem je wel'. "En niemand greep dus in toen het de slachtoffers overkwam", aldus de VVD-fractievoorzitter. "Schrijnende situatie die niet zouden mogen voorkomen. Want dit tast het veiligheidsgevoel ernstig aan."

Krachtig signaal
Een motie tegen straatintimidatie werd vanavond dan ook raadsbreed ingediend en daarmee unaniem aangenomen. Initiatiefnemers van de motie in de Asser gemeenteraad waren VVD en SP, die helemaal klaar zijn met het naroepen en onzedelijk betasten van jonge vrouwen en het lastigvallen van LHBTIQ+'ers.
Volgens alle partijen moet de gemeente Assen hiermee een krachtig signaal afgeven dat (seksueel) intimiderend gedrag op straat in de provinciehoofdstad niet langer getolereerd wordt. Twee op de drie (jonge) vrouwen hebben dit gedrag volgens onderzoek aan den lijve ondervonden. Maar vaak wordt straatintimidatie nog gebagatelliseerd, omdat het moeilijk te bewijzen is en slachtoffers daarom niet serieus worden genomen.

Aandacht in veiligheidsplan
Politiek Assen vindt het de hoogste tijd dat slachtoffers voortaan wel serieus worden genomen. En veiligheid in de openbare ruimte is een taak van de gemeente. "Iedereen moet veilig over straat kunnen gaan, de gehele dag." Daarom is er vanaf komend jaar in het meerjarige veiligheidsplan speciaal aandacht voor dit thema. Volgens de burgemeester (openbare veiligheid) wordt er 50.000 euro uitgetrokken voor aanpak van intimiderend gedrag.



In deze veranderende tijden zou iedere bestuurder het nalevingskwadrant (preek, wortel, zweep, tech) en het model van tweede en derde orde leren (double en triple loop-learning) er wat vaker op mogen naslaan. Toch?


René Pennings
November 2022

Geraadpleegd:

  • https://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/15109019/plan-van-aanpak-tegen-houtstookoverlast-in-assen-kan-de-kachel-in
  • https://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/15109730/raad-assen-wil-stevige-aanpak-straatintimidatie