Max versus Lewis: de uitkomsten
Hierbij de uitkomst van de Formule 1-case. De vraag was hoe groot de kans is dat Dex de Rappe wereldkampioen gaat worden, rekeninghoudend met mogelijk mysterieuze scheuren in het motorblok.
Deze kans ligt rond de 20%. Het is met andere woorden behoorlijk onzeker of hij wereldkampioen gaat worden.
De informatie die in deze case niet is meegenomen, is de temperatuur tijdens ieder van de 21 al verreden races. In de eerdere grafiek stonden alleen de temperaturen van de 7 races waarin het motorblok scheuren vertoonde. Voeg je alle 21 temperatuurdata toe, dus ook de races zonder motorblokscheuren, dan krijg je de volgende grafiek.
Nu is het eenvoudiger om een correlatie te zien tussen temperatuur en motorblokproblemen: hoe kouder het wordt, hoe groter de kans op een motorstoring met scheuren als gevolg. De motorproblemen doen zich voor onder de 18 graden. Als de temperatuur onder de verwachte 10 graden komt zoals de weersverwachting luidt, dan ligt de kans op scheuren rond de 80%. Komt de temperatuur onder de 4 graden, dan is de kans zelfs 99,4%. Voor de liefhebbers: dit kun je met behulp van logistische regressie berekenen. Een druk op de spreekwoordelijke knop met software zoals SPSS.
Deze case is gebaseerd op de conference call die voorafging aan de ramp met de Challenger, de space shuttle die in 1986 vlak na de lancering in de lucht explodeerde. Hoe NASA ondanks waarschuwingen toch besloot om de Challenger te lanceren, kun je zien in de Netflix-documentaire ‘Challenger: The Final Flight’, de TV-film ‘Challenger’ of lezen in The Challenger Launch Decision van Diane Vaughan.
Bij de bouw van de shuttle waren verschillende partijen betrokken. De raketboosters werden gemaakt door onderaannemer Thiokol. Op de avond voor de lancering voorspelde het weerscentrum een voor Florida ongebruikelijk koufront met temperaturen tot onder het vriespunt. Om de impact daarvan te kunnen beoordelen, werd een teleconferentie belegd tussen Thiokol en de vluchtleiding van NASA. Een overleg dat achteraf op een bizarre manier de verkeerde kant is opgegaan.
De techneuten van Thiokol adviseedren met klem tegen de lancering omdat ze vermoeden dat bij lage temperaturen een brandstoflekkage bij de raketboosters kon ontstaan. Wanneer de vice-president van Thiokol dit tijdens de teleconferentie meedeelde, was de NASA not amused. De druk om te lanceren was enorm vanwege onder andere eerder uitstel, beloften aan het Congres over een minimaal aantal lanceringen per jaar en budgetoverschrijdingen. Besloten werd om tijdens de conference call een pauze in te lassen om de beschikbare data nogmaals te bestuderen.
Tijdens de pauze wisselde de vice-president van Thiokol van standpunt. Hij kon immers niet bewijzen dat een lancering met koud weer fout zal gaan. Zijn gewijzigd standpunt heeft fatale gevolgen. Alle zeven bemanningsleden, waaronder de eerste burgerpassagier, lerares Christa McAuliffe, kwamen om, live voor de ogen van hun familie en de rest van de wereld.
Tot slot nog de vraag of ik niet meteen alle informatie had moeten geven. Nu voelt het misschien als flauw om cruciale info ‘achter te houden’. Niemand bij de NASA vroeg echter naar de data waarin zich géén problemen hadden voorgedaan. Niemand stelde de vraag: ‘zijn dit de data die we willen om de beslissing te nemen die we moeten nemen?’ Groepsdruk en budgetbelangen speelden een grote, tot dan toe ongeschreven rol. Kritisch denken is en blijft de basis voor heldere besluitvorming. Klinkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Kritisch denken is geen vak in het onderwijs, hoogstens ergens een minor. Voor mij dan ook reden om er een training over op te zetten. Ik hou je op de hoogte!
René Pennings
November 2021
Literatuurlijst:
• ‘Waarom Generalisten Verder komen,’ David Epstein, 2019, hoofdstuk ‘Leren Om Je Vertrouwde Hulpmiddelen Te Laten Vallen’
• https://www.quarant.nl/quarant-besluitvorming-in-de-digitale-arena-voorkom-een-ramp/Hier kunt u content plaatsen.