Beroepshalve ben ik een onderzoeker, een observant die moet doorvragen om te komen tot kwalitatief goede én acceptabele adviezen en verbeteringen. Ik ben ook een digi-leek. Collega’s kunnen veel meer met hun smartphone en mijn vriendenkring doet bijna alles online. Maar ik weet dat voor iedereen, ook voor systemen en robots, het antwoord op een vraag bestaat uit vier onderdelen. En dat is het DIKW-model. Je begint met ruwe data en je weet eigenlijk nog niets, daarna volgt informatie, kennis en uiteindelijk datgene waar je het allemaal voor doet: wijsheid.
Data (know nothing)
Data of gegevens bestaan uit rauwe feiten. Ze zijn op zichzelf betekenisloos, zoals reeksen nummers en namen opgeslagen in een gegevensbestand.
Informatie (know what)
Informatie is een verzameling van feiten die dusdanig zijn georganiseerd dat ze voor de gebruiker toegevoegde waarde hebben. Informatie geeft op antwoord op vragen over wie, wat, waar, wanneer en hoeveel.
Kennis (know how)
Door informatie te verwerken ontstaat kennis. De gebruiker plaatst de informatie in een context, zodat deze betekenis krijgt. “Kennis, aldus Wegeman, “is een persoonlijk vermogen dat gezien moet worden als het product van de informatie, de ervaring, de vaardigheid en de attitude waarover iemand op een bepaald moment beschikt”.
Wijsheid of inzicht (know why)
Opgedane kennis leidt tot inzicht of wijsheid: op basis van de verworven kennis kun jij je een oordeel vormen en ben je in staat een besluit te nemen. Wijsheid is beperkt. Iedereen die veel van 'iets' afweet zal als eerste zal toegeven dat hij 'eigenlijk' weinig van dat onderwerp afweet. Een beginneling op dat terrein zal daarentegen vaak het gevoel hebben al veel te weten. “Het is (a) volstrekt onmogelijk alle beschikbare data tot je te nemen, laat staan er (b) informatie van te maken, die dan (automatisch) zou leiden tot (c) kennis. Wijsheid (d) is daardoor per definitie altijd beperkt. Je kunt naarmate je tijd van leven hebt wijzer worden, maar je dient je beperkingen te kennen,” aldus Van Duijnhoven.
