Portemonnee verloren

‘Wie o wie heeft mijn portemonnee gezien. Woensdagochtend lag hij op mijn bureau en sindsdien is hij foetsie. 
Het is een zwartleren exemplaar met twee bankpasjes, mijn rijbewijs, OV-chipkaart en een bibliotheekkaart.’ 

Dit overkwam een collega van mij enkele weken geleden. Hij werd overstelpt met goede bedoelingen: ‘wanneer heb je hem voor het laatst gezien, heb je daar en daar al gekeken, en als ik jou was, zou ik vanavond de pasjes maar laten blokkeren.’ 
Hoe je met zo’n situatie omgaat, zegt veel over je risicohouding. Bereid je de komende zeven minuten voor op een pittig stukje zelfreflectie. Daarna beschik je niet alleen over meer inzicht in je risicohouding, maar weet je ook wat je moet doen als je je portemonnee verliest.

Op het TV-kanaal van National Geographic loopt een goed bekeken programma over Doomsday Preppers, mensen die denken dat de wereld aan de rand van de afgrond staat. Om dit te overleven bereiden ze zich grondig voor via voedselvoorraden, bunkers en vooral wapens. De meeste van ons zijn ook een ‘prepper’, zij het gelukkig in mindere mate. 
Een prepper is in hoge mate anticiperend. Hij wil zekerheid en zal zoveel mogelijk onzekerheden willen uitsluiten en elimineren. Aan de andere kant van dit spectrum staat de veerkrachtige mens. Iemand die onzekerheid accepteert en bij incidenten creatief en al improviserend naar oplossingen zoekt. 

Hoop en vrees
Stel nu dat jij je portemonnee kwijtraakt. Had je er ooit rekening mee gehouden dat je je portemonnee zou kunnen kwijtraken en wat je dan moet doen? Zoja, dan mag je jezelf volgens de socioloog Wildavsky een anticiperende persoonlijkheid noemen, zeg maar een gezonde control-freak. Zonee, dan is het nu zaak om over voldoende veerkracht te beschikken om een en ander tot een goed einde te brengen: je gaat namelijk improviseren. Onze veerkrachtscompetentie gaat er vanuit dat je in geval van een calamiteit niets specifieks hebt voorbereid en nu voldoende veerkrachtig bent om er weer bovenop te komen. Ongeacht welk menstype je bent, de eerste uren ga je balanceren tussen hoop en vrees, tussen angst en verlangen. 

Hoe erg is het dat je je portemonnee kwijt bent? Een doomsday prepper gaat uit van het ergste: identiteitsdiefstal! Met je creditcard en je inmiddels aangepaste rijbewijs wordt een Porsche gehuurd die binnen een halve dag naar Oost-Europa wordt getransporteerd. En daarvoor gaat de politie je volgende week oppakken. Wanneer een prepper zijn portemonnee verliest, weet hij dan ook precies wat hij moet doen: hij geeft zichzelf een x aantal uur en als daarna de portemonnee niet is gevonden, laat hij zijn pasjes blokkeren en meldt zijn verlies bij het gemeentelijk loket voor gevonden voorwerpen. Dat laatste kan soms al digitaal. Thuis heeft hij tweehonderd euro cash voor dit soort noodgevallen. 

Meldcentrale
Een kennis van mij ging na het verlies van haar portemonnee naar de bank en moest zich als eerste identificeren. Lastig, want haar rijbewijs zat in de verloren portemonnee en haar paspoort lag thuis. De bankmedewerkster overhandigde haar een post-it met daarop het telefoonnummer van de meldcentrale bankpassen (0900 0024). Met een bezorgde glimlach maakte ze haar er op attent dat ze tot het moment van het melden verantwoordelijk was voor eventueel misbruik. Je loopt dus een ‘eigen risico’. 
De veerkrachtige mens gaat na zijn verlies eerst effe googlen en vindt twee tips. De eerste: ‘schakel je emotie uit, denk nuchter!’ De tweede is melding doen bij bij de banken, de gemeente of politie. En daarmee komt de veerkrachtige mens op hetzelfde pad uit als de prepper; beperken van je verliesrisico’s is daarmee de beste optie. 

De meest veerkrachtige mens heeft er vertrouwen in dat het goed komt. Een misschien niet zo voor de hand liggende optie is dat iemand je portemonnee vindt en simpelweg teruggeeft aan jou. Iemand die niet tot die ene procent behoort die zonder te aarzelen de portemonnee in zijn zak steekt en er kwade bedoelingen mee heeft. Iemand zoals jij en ik en de portemonnee afgeeft bij het politiebureau of gemeenteloket. Toch? 
Of je nu een prepper bent of veerkrachtig, risicomijdend of risico zoekend, er gaat niets boven praktijkervaring en hoe in het heat of the moment reageert. Er is overigens een manier om een verloren portemonnee met een kans van 88% ongeschonden terug te krijgen.

Babyfoto
Een tip die ik je zeker niet willen onthouden is afkomstig van de Universiteit van Edinburgh. Onderzoekers van deze universiteit legden 240 portefeuilles kriskras door de Schotse stad alsof het om verloren exemplaren ging. 28% tot 88% werd bij de autoriteiten terugbezorgd. De score van 88% werd verkregen door in de portemonnee een babyfoto op te nemen. 
 
Volgens onderzoeker Richard Wiseman was sprake van een instinctief gevoel van mededogen voor een baby. Een puppyhondje deed het ook goed (53%), net als familiekiekjes (48%). Als een na laagste scoorde de foto van de grootouders (28%). En de laagste score was voor portemonnees zonder persoonlijke foto’s. 

Kortom, stop een leuke babyfoto in je portemonnee. Het zorgt voor een spontane, mentale klik, zodat je in geval van verlies je iets rustiger aan de slag kunt. O ja, mijn collega had uiteindelijk na twintig spannende minuten zijn portemonnee teruggevonden; hij lag onder een stapeltje verschoven dossiers.

Meer lezen over hoe je met verlies of fouten om moet gaan? In hoofdstuk 7 en 8 van No Risk No Fun vind je food for thought en praktijkvoorbeelden.

Januari 2017