Van Halen en het M&M-incident

Zo’n dertig jaar geleden stond hardrockband Van Halen op het punt een optreden te geven in de sporthal van een universiteit in Colorado. Zanger en enfant terrible David Lee Roth sprong backstage uit zijn vel toen hij in het bakje met M&M’s een bruine M&M vond. Volgens de media gingen de zanger en de rest van de band compleet over de rooie en richtten ze voor bijna een ton aan vernielingen aan. Het concert werd stante pede afgelast. Maar jaren later bleek dat er totaal iets anders aan de hand was, iets waar iedere organisatie steeds vaker mee te maken heeft. 

Van Tina Turner is bekend dat er in haar kleedkamer altijd een portie Häagen Dazs-ijs met hazelnootsmaak moest staan. Prince was minder origineel: hij wilde geen blauwe M&M’s of anders no show. Enkele jaren geleden vertelde David Lee Roth dat het M&M-incident helemaal geen uiting was van divagedrag. Het stond zelfs keurig in het contract onder artikel 126: “in geval van aanwezigheid van een bruine M&M backstage, heeft de band het recht op een volledig technische recheck. Mochten hieruit ernstige technische gebreken blijken, dan mag de band eenzijdig het contract opzeggen en daarbij volledig gecompenseerd worden.”

En dat was wat er werkelijk was gebeurd in Colorado. De crew van Van Halen zag mede door de bruine M&M zijn kans schoon om het belabberde werk van de plaatselijke organisatie aan de kaak te stellen. Op het podium stond het gewicht van Boeing 747, negen vrachtwagens vol met versterkers, lichtinstallaties en de muziekinstrumenten. Omdat hij drie maanden eerder tijdens een concert een flinke stroomstoot had gekregen was de zanger extra alert geworden op bruine M&M’s. En deze keer kwam de crew erachter dat het podium stond op een verende gymzaalvloer die aan de zijkanten al aan het inscheuren was. Alle redenen om het concert te annuleren. En tja, de zanger en de gitarist waren behoorlijk dronken en stoned en waren ook wat vandalistisch bezig geweest. Maar hé, it’s only rock & roll, schreef David Lee Roth in zijn biografie.

Knock out
Van Halen was een van de eerste bands die werkte met een contract. Een vuistdik contract weliswaar, maar met maar enkele knock out criteria. Een knock out criterium komt op het volgende neer: de kandidaat-aanbieder komt een ding(etje) niet goed na, waarna de vragende partij stelt dat deze aanbieder niet meer mee mag doen.
Zo’n knock out principe wordt vaak stevig geformaliseerd in de inschrijvingsprocedure voor aanbestedingen. 

‘Hoera, er zat geen bruine M&M bij !

Knock out criteria kom je niet alleen tegen in aanbestedingen, maar ook in bijvoorbeeld IFS-kwaliteitseisen van voedsel (uit de kantine bijvoorbeeld). Een knock out criterium is bedoeld om de hoofd- van de bijzaken te onderscheiden, om duidelijk te maken wat een oprechte ‘deal breaker’ kan zijn. De kunst is ook om spaarzaam met de knock outs om te gaan en het niet te laten verworden tot een bureaucratisch en detailvrijend monster. Maar hoe doe je dat? Hierbij enkele voorbeelden uit de praktijk:

Check, check dubbelcheck
De dikste handboeken ter wereld vind je bij vliegtuigbouwer Boeing. Ieder handboek is eigenlijk een verzameling van korte, geperfectioneerde checklisten. De titels spreken voor zich: ‘wat moet je doen als een motor uitvalt door bevroren kerosineklonters?’ ‘Hoe ga je om met een niet goed sluitende vrachtdeur, die luchtdruk en zuurstof in gevaar brengt?’ De checklisten zijn overigens vaak voedingsbodem voor het National Geographic-programma Seconds From Disaster. 

De oorsprong van dit soort checklisten is een probleem of een fout. Het klinkt als een open deur, maar de checklisten van Boeing, maar ook die voor een chirurgisch team of medewerkers van een booreiland zijn bedoeld om problemen te voorkomen of juist aan te pakken. De boodschap van deze checklistexperts is simpel: leer van de fouten en problemen en maak er een checklist voor! Dat doe je bij voorkeur gewoon zelf. En daarna deel je de kennis in teamverband en breder. 

<-- Zoek in dit waarschuwingsbord naar de bruine M&M 

Een dik handboek of een uitvoerige beschrijving produceren is vaak niet zaligmakend. Denk bijvoorbeeld aan het potvisprotocol, voluit het Protocol Stranding Levende Grote Walvisachtigen. Een gestrande walvis trekt per definitie veel media-aandacht en er is vaak gedoe over welke instelling het skelet mag hebben. In de checklist is zelfs rekening gehouden met mogelijke ‘euthanasie m.b.v. explosieven” 

De moraal van dit verhaal is dat je de bruine M&M laat zien in je checklist en dat je duidelijk maakt dat het een dealbreaker kan zijn. En, o ja, geniet van je werk. Net als David Lee Roth, Eddy van Halen en al die andere ‘dealbreakende’ artiesten. 

Meer lezen over dealbreakers en hoe je het kaf van het koren scheidt? In de hoofdstukken 8 en 11 van  No Risk No Fun lees je er meer over. 

Februari 2017