Waarom er nauwelijks nog duikplanken zijn
Het levensverhaal van Shawn Meneely werd bepaald door een fatale duik op zijn zestiende. Shawn liep een dwarslaesie op en werd een symbolisch omslagpunt: hij is de reden dat er nauwelijks nog duikplanken bestaan. In Nederland kent bijna niemand het bijzondere verhaal van Shawn en zijn moeder Kathy Meneely. In Amerika is het verplichte lesstof voor iedere risicomanager en letselschadespecialist. Maar zelfs in Amerika kennen ze niet het hele verhaal.
Op mijn dertiende, tijdens een fantastische zomer, overwon ik mijn angst voor de hoge duikplank. Hoewel ik lang niet zo ver durfde te gaan als mijn jeugdvriend (achterover duiken en salto maken), was ik trots op mezelf. Er waren in het buitenbad van zes bij twaalf meter nauwelijks badmeesters en de buitenrand van het zwembad bestond uit grindtegels. Toen enkele jaren later het zwembad werd verbouwd, keerden de duikplanken niet meer terug.
Op 25 juli 1991 in Seattle nam Shawn een suicide dive in het zwembad van een bevriende buurman. Een suicide dive is een duik zonder de gebruikelijke bescherming van je armen. Je armen strek je langs je bovenlijf naar beneden, zodat je hoofd als eerste het water raakt. Onder water kwam Shawn met zijn hoofd terecht op het onderste gedeelte van de helling. Hij realiseerde zich vrijwel meteen dat hij geen gevoel meer had in zijn armen en benen. Toen hij uit het water werd gehaald besefte iedereen dat er Iets Heel Ergs was gebeurd. De oma van zijn vriendje ging voor hem bidden. En hij sprak haar na.
Ondanks meerdere operaties werd snel duidelijk dat Shawn door zijn gebroken nek de rest van zijn leven in een elektrische rolstoel zou belanden en dat hij zijn armen nog maar een klein beetje kon gebruiken. Kathy Meneely zegde haar baan op als hulpjuf op een basisschool om haar zoon bij te staan. Een maand na het ongeluk was haar haar grijs geworden en besloot ze het voortaan te verven. Haar man Don was wiskundeleraar en trainer van het basketbalteam. Voor het ongeluk wilden zijn vrouw en hij sowieso hun beide zonen een winnaarsmentaliteit bijbrengen. Hun motto: met de juiste instelling kun je je dromen waarmaken.
Het gezin Meneely zat nog volop in het proces van rouwverwerking toen ze kennismaakten met twee letselschadeadvocaten. De inzet van de advocaten was een bittere noodzaak, in de eerste plaats omdat de zorg in Amerika grotendeels is geprivatiseerd. De verzorging van hun zoon zou jaarlijks misschien meer dan 100.000 dollar kosten vergen. Hoe zouden ze hem een zo goed mogelijk leven kunnen bieden?
Hun advocaten, Fred Zeder en Jan Peterson, boekten vrij snel hun eerste resultaten. De schikkingen met de aannemer van het en de duikplankfabrikant leverden enkele honderdduizenden dollars op. Het zwembad bleek bijvoorbeeld niet aangelegd te zijn volgens de eisen van de branchevereniging. Zo bleek de helling, de overgang naar het diepe water, veel te steil te zijn. Het zwembad was ook veel te klein voor een duikplank, die eigenlijk niet eens geïnstalleerd had mogen worden. De advocaten ontdekten dat er meer dan drie miljoen van deze zwembaden in de Verenigde Staten waren geïnstalleerd, oftewel 40%.
Normen voor zwembadafmetingen
De branchevereniging voor zwembaden – de National Spa & Pool Institute (NSPI) - weigerde te schikken vanwege het Barmhartige Samaritaan-principe: zodra een organisatie de aansprakelijkheid erkent voor het bepalen van veiligheidscondities, dan heeft zij een zorgplicht (duty of care) voor de gebruikers. Vrij naar de barmhartige Samaritaan: ‘als je een gewonde helpt bestaat er een kans dat deze je aanklaagt voor verergerd letsel. Je kunt hem beter laten liggen.’ Namens de familie verzochten de advocaten de NSPI om bij te dragen in de toekomstige zorg van Shawn. De Meneelys zouden met 160.000 dollar tevreden zijn geweest. De branchevereniging weigerde te schikken. En toen volgde een van de meest intrigerende rechtszaken in de Verenigde Staten.